ስዕማ - “እቶም ኩሎም ስዕማታተይ ኣበይ ኣለዉ?”

ብበየነ ሃይለ (መስከረም 25፤ 2008 ኣስመራ)

“እቶም ኩሎም ስዕማታተይ ኣበይ ኣለዉ?” ኢሉ እዩ ኣይ ሕቶ ኣይ ወግዒ ዝኾነ ዘረባ ክጅምር ዝሰማዕክዎ፣ እታ ሰማዒቱ ኣብ’ቲ ናይ ምሸት ስእሊ ጽላሉን ጽላሎቱን መሲላ ተራእያትኒ፣ ጥብቕ ኢላ ተጸጊዓ ተዳምጾ ከም ዝነበረት ብኣካላዊ ቅርበታ ጥራሕ ዘይኮነስ ብመንፈሳ’ውን ከም ዘይተፈለየቶ ዘግህድ ምልክታት ብልበይ ኣስተውዒለ፣ ወትሩ ዝገብሮ ከም ዝነበርኩ ኣብ’ቲ ብምኣዛ ውልዶ ታህሳስ ክዕብለል ጀሚሩ ዘነበረ መካነ ኣታክልተ-ጥበብ ዝብሃል ኣብ ንእዲ እምኒ ዓረ ንበይነይ ኮፍ ኢለ እየ ነይረ፣ ጸሙዩኒ ክብል ኣይክእልን፣ ብዘይፈልጦ ምኽንያት ግን ናፍቖት ብዝመስል ስምዒት ዝተላዕለ ኣይድቓስ ኣይጋህዲ ሕልማዊ   ትካዘ ንህልውናይ ይስዕም ነይሩ፣ ዘይጽወር ከቢድ ጓሂ ኣይነበረን፣ እንታይ ከም ዝጠፍኣኒ ካብ ዘይምፍላጥ ዝተበገሰ ሻቕሎት’ዩ ተሓዚሉኒ፣ እታ ከም ድኽምቲ ሽምዓ ጭልምልም ትብል ዝነበረት ወርሒ ትፈጥሮ ዝነበረት ስልምልማዊ ብርሃን ነታ ኣነ ጥራሕ ዝፈትዋ ዓርከይ ንኽዝክር ትተናኽፈኒ ነይራ፣ ብዘይግለጽ ፍቕሪ ዝተታሓዘ ሰብ ዝኽርታት ግዲ የብዝሕ ኮይኑስ እተን እንዳተመነኹወን ትኸልአኒ ዝነበረት ስዕማታት እንዳተራኣያኒ እየ ብምስትምሳል ናፊቐያ፣ ካብ’ቲ ፍጹም ጥልቀት ንስነታን መሕብእ ቀንዲ ምስጢራን ማእለያ ዘይብሎም ስዕማታት ኩዒተ ከውጽእ ዝኽእል እንዳመሰለንስ ባህጊ ከፊኡኒ ነይሩ፣

ኣብ ጥቓይ ኣብ ንእዲ ዓረ ኮፍ ዝበሉ  መጋጥምቲ-ግንባረይ ካባይ ኣይርሓቑን፣ ጣዕሚ’ቲ ቦታ ብዘይ መጠን ስለዘስተማቐርኩ እታ ሕልፍቲ እዋን ከም ካልኦት ሃደምቲ እዋናት ሃፊፋ ከይትዓርበኒ ደው ዘብል ልጓም-ግዜ ንኽውንን ተመንየ፣ ብቓንዛ ዘይፍሉጥ ሻቕሎት ኣብ’ቲ ርጉእ ቦታ ተቐይደ እንከለኹ ድማ ነቲ ዘጸናንዓኒ ኣታኽልተ-ጥበብ ብልበይ ኣመስጊነዮ፣ ከምኡ ዝኣመሰለ ቦታ ኣብ ኣስመራ እንተዘይህልው መንፈሰይ ክህሰ ከም ዝኽእል ቀልጢፉ ተረዲኡኒ፣ እታ ግርህቲ ምሸት ዝወለደቶም ናይ ኣታኽልተ ጥበብ ጎረባብተይ ኣብ’ቲ ታ’ተሰናባቲት ወርሒ ትሽፍኖም ዝነበረት ሃሳስ ብርሃን ስለዝተውሓጡ ሰብ ምዃኖም ካብ ምርግጋጽ ሓሊፈ ፊደላት ገጾም ከነጽር ኣይክኣልኩን፣ ቋንቋ ኣካላቶም ዝተወሰኾ ወግዖም ግን ምስ ስጉምቲ ህርመት ቃላቶም ካብ ቁልባ እዝነይን ዓይነይን ኣየምለጠን፣

እታ ኣብ ከውሊ ጽላል ኮይና ክሳ ዝሰምዐት ፍጥረት ነቲ ፈለማ ዝሰማዕክዎ ሕቶ ስዕማ እንታይ ኮን ክትምልሰሉ ትኸውን ኢለ ኣብ ምስትንታን ከይኣተኹ “ኣበይ ኣንቢረዮም ከይደ ክትብል ኢኻ? ኣበይ ክጸንሑዃ’ኸ ትጽበ? ነቶም ጋሻ ህቦቡላ ዝዓዘሮም ዲኻ! ወይ ነቶም ንፋስ ኣህፊፉ ዘጥፍኦም ኢኻ ትዝክር ዘለኻ? ንሳቶም ድሕሪ ኮይኖም ትጽቢትካ ከም’ቲ ሸክስፒር ዝበሎ ኢዩ፤ ናብ ቀጢን ኣየር ኣትዮም ምስሎም ኣጥፊኦም እዮም፣ ንስነቶም ኣድቂቖም ብምጥሓን ናብ ንፋስ ተዓቚቦም ኣብ ገሊኡ ሰንፈለል ይብሉ ይህልዉ፣ ንስኻ ዘቐመጥካዮ ስዕማ ዘይኮነ ባዕለይ ዝቐረብኩዎ ለቖታ ዝኽርታትካ ተሰኪመ እየ ዝዘውር፣ ኣበይ ኣሎ’ቲ ዘንበብኩልኪ ግጥምታት ዘይትብለኒ? ብዛዕባ’ቲ ወግዒ ስሓቕ ዘይትዝክር? ንዓይ ዝስዕሙኒ ነገራት ክንደይ ክብሎም እየ? ናይ መን ርእየ ናይ መን ከም ዘቐምጥ ኣይፈልጥን፣ መን ተሳሊሞምኒ ኢሉ ስዕምኡ ምስ ዓቀበ! እቲ ንወስዶን ንህቦን ስዕማ ኢልካዮ ዲኻ? እቲ ዘይውሃብን ዘይውሰድን’ከ? ዋጋ ሓደ ስዕማ ስለዘይፈልጥ ስለምንታይ ከም ዝንኪ ዝቖርስ ወይ ዝህብ መረዳእታ የብለይን፣ ልዕሊ ስዕማ ዘሎ መግለጽ ፍቕሪ ወይ መኹዓት ሓቂ ደልየ ረኺበ ኣይፈልጥን፣ ስለዝኾነ’ዩ ይመስለኒ ቡዙሕ ሻብ ዘቐመጥክዎ ስዕማ ይስወረኒ፤ እቲ ዘንበርክዎ ክኣ ይኽወለኒ፤ እንድዒ ስለምንታይ!” ምስበለቶ ደንጽዩኒ፣ ንሱ ግን ኣይተገረመን፣ እንተውሓደ ንዓይ ኣይመሰለንን፣ ገጽ ምድናቕ’ውን ኣይርኣኹሉን፣

ነታ ሸንጓሕ ዝርጋሔኣ ብብርሃን ወርሒ ብዝተቐርጸ ጽላሎታ ናብ’ቲ ንእዲ ዓረ ከም ቀጢን ጸሊም መስመር ዝሓንጸጸት ሰብ ክምስ እንዳበለ “እዞም ንፋሳት ሕያውነት’ዶ ይፈልጡ ይኾኑ? ኣህፊፎም ኣጥሊሎም ዘልዐሉዎ ስዕማ መሊሶም ይህቡ’ዶ ትብሊ? ንስኺ’ኸ ምዓስ እዩ ምዓልቲ ልግስናኺ? እንታይ እዩ መነከዪ ስዕማኺ? ብነጥብታት ስዕማ ዲኺ ትጥብሪ ነብስኺ? ንፍቕሪኸ ብምንታይ ኢኺ ትልክዕዮ? ብምሃብን ብምኽላእን? ዝተቐበልካዮ ዘይምምላስ ጠባይ ድዩ ባህርኺ?” ኢሉ ቡዙሕ ዘይተተሓሓዙ ሕብሪ ቃላት ከም ተንኮበት ዘርጊሑ ምላሽ ክተንብረሉ ክጽበ ምስርኣኹ ምግራም ሓሊፉኒ፣

እቲ ተሓሪሙኒ ዝነበረ ፍሉይ ዘረብኦም ንኽቕጽል ብልበይ ተመንየ፣ ብሓቂ ተሓሪሙኒ ዝነበረ ሓድሽ ዓይነት ሓሳባት ኣብ ጥቓይ ክግሃድ’ዩ ብምባል እዝነይ ጸልየ፣ መልክዕ ሓሙኽሽቲ ዝለበሱ ዘረባታት በዚሖምኒ ዝበልኩሉ ቅነ እዩ ነይሩ፣ ወረታት ፍሉይ ሕብሪ ኣምር ስኢኖም እንዳተደጋገሙኒ ኢለ ኣብ ዘንጸርጽሮሉ ግዜ እዩ’ዚ ደወል ሓድሽ ኣባህላ ዝሰማዕኩ፣ ብፍልስፍናን ብስነጥበብን ካብ ዕለታዊ ውራይ ናብራ ጸምበለል ዝበለ ወግዒ ካብ ዝርሕቀኒ ነዊሕ እዩ ኮይኑ፣ ከም’ቲ ሓደ ጠባይ ሸክስፒር መንግስተይ ስኣን ፈረስ ዝበሎ ስነጥበብ ስኣን ወግዒ ዝበልኩሉ እዋን እዩ ነይሩ፣ ወግዒ ስነጥበብ ስኢነ ኣብ ጸምጸም ጽሙዋ ኣብ ዝጠፋእኩሉ እዋን እዩ እዚ ኹሉ፣ ከም ትምኒተይ ክኣ ዑደት  ዘረብኦም ሓሲበዮ ዘይፈልጥ ሓቅታት ተተሰኪሙ፤ ንእዝነይ ይስዕም ዘይበልኩዎ ተስፋታት ሓቚፉ፤ ይርእዮም ዘይበልኩ ምልክታት ኣንጠልጢሉ፤ ዘይገመትኩዎ ትርጉማት ሐሓዚሉ፤ ፈጠራዊ ክስተት ሂወት ቆጻጺሩ፤ ናይ ውሽጦም ኣይገድፍ ናይ ሕልምታቶም ዝኹዕት ዘረብኦም የማነ ጸጋም እንዳኹደደ ኣብ ጥቓይ ተኣጒዱ ብሃልሃልታ ሓቅታቱ ሙቐት ሂወት ፈጢሩ፣ ካብኣ ናብኡ ካብኡ ናብኣ ሕቡኣት ግድላትን ምስጢራት ናብራን ብወግዒ ክስጉሙ፤ ንሳ ከቢድ ጥያቐ ክትሽንጉግ ንሱ ኩናት ምላሽ ክውርውር፤ ንሳ ሓሳብ ክትቆልብ፤ ንሱ ምልክታት ከናዲ፤ ናቱ ተቐቢላ ናታ ክትገልጽ፤ ኣፍ ልቡ ቀሊዑ ምስጢር ሂወቱ ከረድእ፤ ቀንዲ ትርጉም ባህጉ ብቃላት ከነጽር፤ ክልቲኦም ተተቐባቢሎም፤  ብዘይሕፍረት ብዘይቃልዓለም ከውሕዙ ስጉድ ንብዓቶም፤ እሞ ኹሉ ብዛዕባ ምስዓም፤ ስዕመት፤ ስዕማ፤ ስዓመ፤ ስዓመት፤ ብምስዓም ተሳለመ፤ ሰጊዱ ስዓመ፤ ባሪኹ ሰዓመ፤ ተሰዓሙ፤ ኣየናይ እዩ ግሲ መራሕ ግብሪ? ኣየናይ እዩ ቅጽል ገላጽ ቅርጺ? ተላጊቡ ድዩ ዝሳለ ወይ ተፈናጭሉ’ዩ ዝሕምበብ?

ኣበይ ኣሎ ስዕማይ ኢልካ ክሕተት ቦኽሪ እዝነይ እዩ፣ ብድንገት ጎፍ ዝበሉኒ ሓደሽቲ ኣረኣእያ ዓለም ሕውዝውዝ ምስ ኣበሉኒ ስዕማ ሕቶ መሰል ሰብ ዝኾነ መሲሉኒ ነይሩ፣ ስዕማን ስልማን ስግዳንን ክወሃሀዱ ምዕዛብ ብሓቂ ሓድሽ ኮይኑኒ፣ ስዕማ ስም ኮይኑ ከም ክቡር ስልማት ብሓደራ ምቕማጥ ከም ዝክኣል’ውን ኣይፈልጥን ነይረ፣ እቲ ዘይተጠቐምካሉ ስዕማ ምስ’ታ ናይ መጻኢ ስዓሚት ክተጽንሖ ዝክኣል ምዃኑ’ውን ሓዲሽ እዩ ንዓይ፣ ኣቐምጥዮ ምሳኺ ይጽናሓለይ! ኣጽንሓለይ ስዕማይ ምሳኻ! ዝብሉ ሓረጋት ዘዘውትሩ ረቀቕቲ ፍላስፋታት ኣብ ኣስመራ ይጎንፉኒ ኣይበልኩን፣ ብስዕማ ዝቐብኡ፤ ዝኹሕሉ፤ ዝዝምሩ፤ ዝገጥሙን ዝመራመሩን ሰባት ይገጥሙኒ ኢለ ሓሲበ ኣይፈልጥን፣ ስነጥበባውያን ንጽርየት ንስነጥበብ ዝሕብሕቡ ዘለዉ ኣይመሰለንን ነይሩ፣ ብስዕማ ገይሮም ምልክታት ዝትርጉሙ፤ ስነኣእምሮ ዝፍልፍሉ፤ ስምዒት ዝብርብሩ ምሁራት ልቃውንቲ ኣለዉ ኣይበልኩን፣ ከም ዝብሃል ብሰፊሕ ባሕሪ-ዘይምፍላጥ ዝተኸበ ደሴት ፍልጠት ክህልው ዝኽእል ኣይመሰለንን፣ ድምጺ ማዕበል ባሕሪ-ዘይምፍላጥ ኣዘንጊዑኒ ነታ ነጥቢ ደሴት ፍልጠት ከየስተውዓልኩላ ጸኒሐ፣    

ነታ ኣነ ዝፈትዋ ግን ንሳ ዘይትስዕመኒ ጓል ዘኪረ፣ ምዓልቱ ኣኺሉ’ዩ ኢላ ዶኾን ንዓመታት ዝኣከበቶም ስዕማታት ሓደ ቡሩኽ ምዓልቲ ጠርኒፋ ትህበኒ ትኸውን እንዳበልኩ ነብሰይ ጠቢረ፣ ልቓሕ ስዕማይ ከቢዱዋ ብኻልእ ዝሓሸ ብዝበለቶ ሃብቲ’ዶኾን ትኽሕሰኒ ትኸውን ኢለ’ውን ዘይተመነኹ ኣይኮንኩን፣ እቲ ጽሙዋ ዝወረሶ መካነ ኣታክልተ-ጥበብ ኣስመራ ግን ተስፋ ኣየቑረጸንን፣ መቐረት ወግዒ ጎረባብተይ ቀለብ መንፈሰይ ኮይኑ፣ ርሑቕ ይኹን ድኣ እምበር ሓንቲ ነጥቢ ትኣክል ደሴት-ኩራዝ-ፍልጠት  ክትህልው ከም’ትኽእል ዳርጋ  ንምእማን ተቐራሪበ።

ህንጦይታይ ከይገደሶም እታ ጓልን እቲ ወድን ወይ እታ ሰበይትን እቲ ሰብኣይን ወግዖም ቀጺሎም፣ ክሳብ ሽዑ ዕምሪ ሂወቶም ኣይፈለኹን፤ ርጉዲ ዝምድንኦም ኣይመርመርኩን፤ ዋህዲ ፍቕሮም ኣይመዘንኩን፤ ዓይነቱ’ውን ኣይወገንኩን፣ ዘረብኦም ንዕዖም ዓብሊሉ ንዓይ ከም ውሕጅ ለውጢ ስለዝወሰደኒ ንግዙፍ ኣካላቶም ከይምልከት ሓጹር ኮይኑኒ፣ እቲ ዘረብኦም  ናብ ውሽጦም ንኸእትወኒ ብጎስጓስ መሪሑኒ፣ ብናህሪ ግዳሰ ክኣ ናብ ምዓሙቖም ክጠልቕ ተቐራሪበ፣ ገለ ናይ ጭንቀት  መንፈስ ዝመስል ቅልጡፍ  ትንፋስ ካብ’ታ ሰበይቲ፤ መንገዲ ሃረርታ ዝረሓቖ  ዝመስል ድምጺ ካብ’ቲ ሰብኣይ ዝሰማዕኩ መሲሉኒ፣ እንተኾነ ናይ ክልቲኦም ደማሚረ መትከላዊ ምኣዝኑ  ብምጭባጥ ናይ’ዚ ወይ ናይ’ቲ ወግዒ’ዩ ክብሎ ኣይክኣልኩን፣ ውራይ ሓዲሽ ፍቕሪዶ ጣዕሳ ሕሉፍ ድልየት ዘይብሃል’ዩ ነይሩ እቲ ኣብ ቃላት ክጽዕንዎ ዝጽዕሩ ዝነበሩ ትርጉም ሂወቶም፣ ፍቕሮም ይኹን ዕርክነቶም ናይ ሕጂ ወይ ናይ ሕሉፍ ወይ ድማ ናይ መጻኢ ኢለ ኣይደምደምኩዎን፣ ብንቡር መለክዕ ግዜ ዝምልከት ኮይኑ ኣይረኸብኩዎን፣ ግዝያዊ’ውን መሲሉኒ ንርሑቕ ዝጠመተ’ውን መሲሉኒ፣ ካብ ምዓሙቕ ጽሞንኦም ተቐልቂሉ ብብርሃን ፍቕሪ ክስዓም ዝደለየ ሓይሊ ዝቃለሶም ዘሎ መሲሉ ተሰሚዑኒ፣

ዓቕሊ ጸበት ድኣ’ምበር እታ ሰበይቲ ልባ ሓቢኣ እቲ ሰብኣይ ስምዒቱ ሸፊኑ ንምባል ዘኽእል መርትዖ ረኺበ ኣይብልን፣ ናይ’ታ ሰበይቲ ጉልቡብ ፍርሒ በሪ ፍቕሪ ክዓጽው ተዓዚበ እንተበልኩ ግን ምኽንያት ክሕተት ኣይደልን፣ ስምዒት እዩ ደፋፊኡኒ፣ ካብ’ቲ ከብዱ ብጥልቀት ንትሕቲ ምድሪ ዝርሓቐ ነዊሕ ዒላ-ባህጎም ዝግልልዎ ዝነበሩ  ድዩ ቲ’ዘረባ ወይስ ኣብ ላዕሊ ጸምበለል ካብ ዝበለ ሓላፊ ድልየታት? ኣነ ክፈልጥ ኣይክኣልኩን፣  ካብ’ቲ መወዳእትኡ ዘይርአ ጉድጓድ ስሚዒቶም ባዕሉ ዝግለል ዝነበረ ቃላት’ውን ክኸውን ይኽእል እዩ፣ ነገራት ስለዝበዝሑኒ ሓቂ ንሙሉእ ኩነታቶም ክጓሲ ኣይርኣኹን ንምባል የጸግመኒ፣ ንገዛእ ርእሰይ ንምድሓን ግን ኩሉ ዘረብኦም ናይ ሓቂ ክኸውን ተመንየ፣ ማእለያ ዘይብሎም ክኸሽሑዎም ዝበልሑ ኩናት ሓቅታት እንተዝውንን ክንደይ ጽቡቕ ነይሩ ዝበልኩሉ እዋን’ውን ነይሩ ኢዩ?  ትርጉሙ ዘይፈልጥዎ ዝምድና ኣይ ዕርክነት ኣይ ብጻይነት ወይ ኣይ ምሕዝነት ወይ ድማ ኣይመሳቱነት ኮይኑ እንታይ ከም ዘራኸቦም እንታይ ድማ ከም ዘቀራረቦም ይፍለጡ ኣይፍለጡ ዘይኮነስ ናተይ ኣፍልጦ’ውን ከረጋግጽ ኣይክኣልኩን፣ ንሳ ካብኡ ንሱ ካብኣ ዝረኽብዎ ረብሓ ወይ ጉድኣት ተፈልዩ ኣይበርሀለይን፣ እታ ተስፋ-ቀበጽ ትመስል ሰበይቲ ካብ ስምዒት ራህዋን ስእነትን ዝተገላገልለት ምስኪን መሲላትኒ፣ ንሱ ድማ ቀቢጸ-ተስፋ ንከይከውን ዝቃለስ ዘሎ ግዳይ ፍቕሪ መሲሉኒ፣ እንተኾነ ካብ ክልቲኦም ዝዓርግ ዝነበረ ተስፋ ብምጭው ወግዖም ንዕዖም ኣኺሉ ንዓይ ኣበራቢሩኒ፣ ክልቲኦም ኣብ’ቲ ጸልማት ሃሰውሰው እንዳበሉ ፍቕሮም ንምድሓን ክጽዓሩ እንከለዉ ምምስካረይ ከም ዝዓበየ ዕድል ቆጺረዮ፣ እቲ ዝበለጸ ድሕነት ድማ ተመንየሎም፣

ብሓደ ወገን ተራኸብ ተራኸብ ዘብል ድፍኢት ዘሰነፎም እንተኾነስ እንታይ ይፍለጥ ኢለ ሓሲበ፣ “እንታይ ድኣ ዘይንማነዉ? ኣነ’ኮ ደለይተይ ቡዙሓት እዮም፣ ስለምንታይ ድኣ ምሳኻ ብመዋእል ዘይቁጸር ግዜ ዘሕልፍ?“ ኢላቶ እታ ዓይኒዓይኑ እንዳጠመተት ዝተጸግዓቶ ሕዋይ ወርሒ፣ ንሱ’ውን ስቕ ኣይበለን፣ “ኣነ’ውን እንታይ ድኣ ትርጉም ዘየድልዮ ወግዒ ኣዋጊዕና ዘይንጸግብ ይብል እየ፣ እንተኾነ ኣቐምጥለይ ዘዝበልኩኺ ስዕማታት ዘይምሃብኪ የገርመኒ፣ ስዕማ’ኮ ክታም ፍቕሪ እዩ ዝኸውን፣ ስለምንታይ ብክታም ፍቕርኺ እምነተይ ዘይተረጋግጺ?” ክብላ ሰሚዐዮ፣

ካብ’ዚ ተበጊሰ ምስጢር ስዕማ ክፈልጥ ዘይገበርኩዎ የብለይን፣ ኣየናይ መዝገብ ቃላት ከየብርሃለይ ብምባል ግን ኩሉ ካብ ዘረብኦም ተጸቢየዮ፣ ዝነበረኒ ዓቕሊ ተጠቒመ ብተስፋ ተጸቢየ፣ ጥቓ’ታ ኣነ ዘዘውትራ ንእዲ ተተኺለን ክጽግያ ዝጀመራ ውልዶ ታህሰስ ዝሰደዳለይ ምኣዛ ሂወተን ንመንፈሰይ ስዒመን፣ ነቲ ጥዑም ሽትአን ድማ በርታት ኣፍንጫይ ጋህ ኢሎም ተቐቢሎሞ፣ ብወገነይ ንምምርማር ኢለ ግዲ ኮይነስ ‘ታህሰስ ንመንፈሰይ ስዒሙ’ ክብል ይኽእል’ዶ ይኸውን ኢለ ንርእሰይ ሓቲተ፣ ስዕማይ ኣቐምጠለይ ኢሉ ሃባ’ቲ ምሳኻ ዘንበርክዎ ስዕማ ዝብል ታህሰስ እንተተጋህደ ሰብ እንታይ ምገበረ ምስ በልኩ ንበይነይ ስሓቕ መጺኡኒ፣ ኩሉ ፍጥረት ከም ዝስዕመና ብሓንሳብ በሪሁለይ፣ ንሕና’ውን ንኹሉ ፍጥረት ከም ንስዕም ተረዲአ፣ ኣብ ናይ ምስዕዓም ዓለም ንነብር ከምዘለና ምስበርሀለይ ንኽቡር ቤተ እምነት ብዘይ ስዕማ ክንሳለም ከም ዘይንኽእል ፈሊጠ፣ ንምልክት ክብረትን፤ ጽባቐን፤ ስግዳንን፤ ፍልጠትን ምስላም ብዘይ ስዕማ ከም ዘይከውን ምርድአይ ኣሓጒሱኒ፣ ቃና ስዕማ ታህሰስ መን ዘየስተማቕር? ብልዙብ ምኣዝኡ ምስ ዝስዓመና ውልዶ ታህሰስ ስዕማይ ኣንብረለይ፤ ስዕማይ ምለሰለይ ክንብሃሃል እንከሎና ብሓሳበይ ተዋስኦ ክፈጥር ጀሚረስ ስሓቕ ኣሰኒፉኒ ገዲፈዮ፣

ጽንሕ ኢላ “እንታይ ኢዩ ስዕማ? ስለምንታይ ኢኻ ስዕማይ ኣንብርለይ ትብለኒ? መንበሪ ዝኸውን ቆፎ’ዶ ርኢኻለይ ኢኻ?” ኢላ ሓቲታቶ፣ ዝደናገር መሲሉኒ ነይሩ፣ እንተኾነ ድምጹ ኣጉልሕ ኣቢሉ “ስዕማ ስም ኢዩ፣ ኣብ ቋንቋና ግን ብስሙ ተጸሪሑ ኣይፈልጥን፣ እቲ ስም ኣብ ግሲ ተሓዚሉ እዩ ዝኸይድ ዘሎ፣ ኣንቀጻት እዮም እሩሩ ዘብልዎ ዘለዉ፣ ምዓስ እዩ ስሙ ኣኽቢሩ ብእግሩ ምኻድ ዝጅምር? ግሱ ምስዓም ክኸውን እንከሎ ቅጽል የብሉን ምባል’ውን ዝክኣል ኣይኮነ፣ ምስዓም ይፈትው ካብ ምባል ስዕማ ይፈትው ዘይብሃለሉ ምኽንያት ኣይርድኣንን፣ ክልተ ዝጠማመቱ ገዛውቲ ወይ ካልኦት ኣቕሑት ኣብ ሃዋህው ብግዜን ርሕቀትን ብዝወርስዎ ቦታን ናይ ኣቀማምጣ ምኣዝናትን ተሰዓዒሞም ክንብል ንኽእል ንኸውን፣ ጎቦታት ምስ ደበና፤ ባሕሪ ምስ መሬት ክስዓዓሙ እዮም ዝብሉ ስነጥበባውያን ከይመጽኡ ኣይተርፉን፣ ናይ ኣጋምሸት ደበና ድሓን ሕደር ብትብል ጽሓይ ብብርሃን ጩራኣ ክስዓሙ እንከለዉ ዘንጸባርቕዎ ሕብርታት ብጽባቒኡ መንፈስ ሰብ ከሐድስ ይኽእል ኢሎም ዝኣምኑ ስኣልቲ ምዓልቶም ሓልዮም ንደበናታት ኤርትራ ከየቀባጠሩ ኣይተርፉን ዝብሉ ኣለዉ፣ ሕሹኽታ ፍልጠት ካብ ሰብ ይምጻእ ካብ ካልኦት ፍጥረት ሓደ ቅዲ ስዕማ እንዳኣሉን እንተተባህለስ እንታይ ኣለዎ?” ኢሉ ናብ ባዕሉ ዝፈጠሮ ሓሳብ ክጠልቕ ስለ ዘስተበሃልኩ እቲ ንብርሃን ሂወት ዘምልኽ ወግዖም ከይቋረጽ ሰጊኤ ነይረ፣

ንሳ’ኸ እንታይ ክትብል ትኸውን ኢለ ርሑቕ ከይከድኩ ንውሕ ዝበለ ምላሻ ሰሚዐ፣ “ትርጉሙ ዘይተፈልጠ ርክብና ትርጉም ብዘይብሉ ወግዒ ከም ንዓግብ ስለዝገበረናስ ከይተማኖና ውዒልና ንሓድር፣ ርክብና ምእንቲ ብሂወት ክነብር ድማ ክንገልጾ ኣይንፈትን፣ ወግሐ ጸብሐ እንታይ እዩ ዘቀረራርበና ዘሎ እንዳበልና ኣይንሕተት፣ ብጸጋ ስቕ ኢልና ንቀበሎ፣ ኣየናይ ሓይሊ ወኒንና ኢና’ኸ ንዘይግለጽ ንገልጽ? ስዕማ ጎዲሉ ወይ ስዕማይ ኣጥፊእክለይ ብሃላይ ድሕሪ ኮንካ ግን ንዓ ቅረብ እኒሄልካ!” እንዳበለት ኣፋ ብምሙጥማጥ ነተን ረቀቕቲ ክናፍራ ናብ ጫፍ በላሕ ጥሩምባ ቀይራ ኣብ ከናፍሩ ንሓጺር መስታ ዓሊበን ድምጺ ጡባ ከም ዝፍንዋ ገይራተን፣ ደረጃ ዕግበቱ ንምምዛን ግዲ ኮይናስ ዘረባ ገዲፋ መልሱ ተጸቢያ፣ ኣነ’ውን መልሱ ንምስማዕ ተሃዊኸ ነይረ፣ ንሱ ድማ ነዊሕ ኣየጸበየናን፣ “ስዕማ ኣይኮነን፣” ኢሉ ጀሚሩ፣ “ስዕማ ስዕማ ኢዩ ብሓደ ወገን፣ ዋላ’ዚ ዝገበርክዮ ትንካፈ ክናፍር ዓሌት  ስዕማ ክኸውን ይኽእል ይኸውን፣ ስግዳን ወይ ስልማ ደፊኡኪ ንምባል የጸግመኒ፣ ንዓይ ግን ሙሉእ ስዕማ ኣይኮነን ዘብለኒ ስምዒት ኣሎ፣ ናይ ክሊቴና ርሕራሔን ልግስን  ከይጎድሎ ይፈርሕ፣” ምስበለ እታ ቀጣን ሰበይቲ ቅጥን ብዝበለ ናቋ ጨዲራ፣ ናይ ቁጥዓ ከም ዘይነበረ ግን ዘስተውዓልኩ መሲሉኒ፣

ወርሒ ሰሪቓ እንዳርኣየቶም ወግዖም ብታሕጓስ ቀጺሎም፣ ንሓንሳብ ስቕ ዝብሉሉ ዕረፍቲ ዝወሰዱ መሲሎም ይርኣዩኒ፣ ሰቕ’ውን ይብሉ ነይሮም ብሓቂ፣ ብግዜ ስቕ ግን ምስ’ቲ ኣብ ውሽጦም ዝተኹዓተ ብዓቲ የዕልሉ ነይሮም ይኾኑ ይብል እየ፣

ንዓይ ከይፈለጡ ኣፈላሲፎምኒ፣ ንኣብነት ብቋንቋ እንግሊዝ ‘ሽሕ ስዕማታት! ሃብኒ ስዕማ! ሃበኒ ስዕማ! ስዕማ ሃባ! ወዘተረፈ ንዝብሉ ሓረጋት ‘ሃብኒ ምስዓም! ምስዓም ሃባ! ኣሽሓት ምስዓማት! ኢልካ እንተዝትርጎም እንታይ መስምዐ እንዳበልኩ ንምምርማር በቒዐ፣ እዚ ኩሉ ዘመናት ስዕማ ከይበልና ከመይ ጌርና ኣሕሊፍናዮ ብምባል ይግበሮ ኣይግበሮ ዓብይ መጽናዕቲ ንምፍጻም ብስምዒተይ ተበራቢረ፣ ጽንሕ ኢለ ድማ ካልእ ሓሲበ፣ በቲ ጥንቲ ነቲ ግሲ ምስዓም ናብ ስም ንምውዓል ከም’ዚ ሂወት፤ በረኸት፤ ቅሳነት፤ ሕውየት፤ ስዕመት ወዘተ ወይ ድማ ከም’ዚ ቅንኢ፤ ጽልኢ፤ ስዕሚ እንዳበለ ዝራባሕ ወይ ዝስጉም ስም ይጥቀሙዶ ነይሮም ይኾኑ  ኢለ ሓቲተ፣ ሕልና፤ ጥዕና፤ ስዕምና ኢለ ድሕሪ ቀጺለ ግን ካብ’ቲ ጥረ ዘርኢ ማለት መቦቆል ቃላት ከይርሕቕ ፈሪሐ፣ ካብ ቀደመይ ዘይሰፈር ፍልጠትካ ምሓዝ ፈትየ ኣይፈልጥን፣ ክንደይ ስነቋንቋ ዝፈልጡ እንዳመሰሎም ብዘይ ዕጥቂ ስነቋንቋ ንንቡር ቋንቋ ዘጥቅዑ ይህልዉ እየ ዝብል፣  ኣብ ዘይናቶም ፍልጠት ኣትዮም ኣፎም መሊኦም ዝዛረቡ ኣይቀባበሉንን፣

ጎረባብተይ ግን ካብ ዕረፍቲ ስቕታ ተበራቢሮም ህልውንኦም ብዓቢይ ስሓቕ መስኪሮም፣ ነቲ ብሒትናዮ ዝነበርና ለይቲ ብምህላዎም ጥራሕ ሂወት ክህብዎ ከም ዝኽእሉ ብዓይነይ ርእየ፣ ፈልፋል ወግዖም ዘይነጽፍ ክልተ ተዋሳእቲ ለይቲ ገጽ ንገጽ ተራኣእዮም ዝማነዉ ኣይመሰሉንን፣ ስዕምኡ ናበይ ከም ዘንበረትሉ ንምሕታት ኣይነቕሐን፣ ኣነ’ውን ብስዕማ ዝዓግቡ ኮኾባት ሰማይ ከምዘየለዉ ተረዲኡንስ  ስለምንታይ ስዕሙኡ ዘይትህቦ ኢለ ምምርማር ገዲፈዮ፣ ብቂ ድዩ ክፍኣት ወይ ዘይምፍቃር ድዩ ዘይምፍታው ንነብሰይ ካብ ምሕታት ሓሊፈ ካልእ ሓበሬታ ኣይረኸብኩን፣  እቲ ኣብ ፍቕሪ ዘሐምብሶም ዝነበረ ናጻ ወግዖም ግን ኣቕኒኡኒ፣ ፍቕሪ ብቁጠባ ስዕማ ተኾስኲሱ ክፈርይ እንከሎ ኣይትዓዘብኩን፣ ድሓር ግን ናብ ልሙድ ምርምረይ ተመሊሰ፣ ከይፈተኹ ናብ’ቲ ንሶም ተመራሚሮም ዘይረኸቡዎ ምስጢር ስዕማ ብዘይፈልጦ ሓይሊ ክጉተት ተሰሚዑኒ፣ ነታ ስዕማይ ኣጥፊኣትለይ ኢለ ክርሕቃ ወሲነ ዝነበርኩ ፈታዊተይ ድማ ብዘይ ስነቁጠባ ስዕማ ክዕረቓ ወሲነ፣